Ludzie są pasjonatami objawień i cudów lub tego, o czym mówi się, że są objawieniami i cudami. Gdy tylko zostanie ogłoszona, że miało tu miejsce objawienie lub tam wydarzył się cud, skradają się w tę czy tamtą stronę, aby zbadać sprawę z ciekawości lub poprosić o błogosławieństwo z pobożności. Często nikt nie zada sobie trudu, aby zapytać:
Czy to, co zostało powiedziane, że się wydarzyło, jest prawdą, czy jest to tylko fabrykacja? Skąd wiemy? Jaka jest miara błędu i poprawności? Do kogo się zwrócimy, żeby mieć pewność? Kogo pytamy? Oficjalnie Kościół najczęściej czeka. W praktyce proboszczowie mają różne, a czasem sprzeczne opinie. Ich standardy nie są takie same. Tymczasem widzicie społeczeństwo, a w istocie masy, pędzące bez większej świadomości, a może i bez wystarczającej świadomości. Wzmocnienia emocjonalne zostają przeniesione. Widziałem! Słyszałem! To sprawia, że wiadomości są trochę większe. Inna osoba rozumie go w inny sposób. Trzeci przekazuje to na swój własny, epicki sposób. Wiadomość nadchodzi inaczej, niż się zaczęła. Oderwany od rzeczywistości. Jest kontrolowany przez wiadomości. Uczucia są mieszane. Atmosfera publiczna staje się napięta. Interwencja mediów na linii. Szukam seksownej! Powiedział tak a tak i powiedział o dwóch chorobach. Specjaliści od mediów są ekspertami w sztuce sugestii. Rozpowszechniają wieści w wybranym przez siebie kierunku, mając dobre lub złe intencje. Media mają władzę. Tymczasem władze lokalne, zarówno religijne, jak i obywatelskie, starają się udowodnić swoją obecność i wykorzystać nowe zjawisko. Biura podróży działają. Firmy transportowe się przeprowadzają. Promuje handel sprzedawcami pamiątek. Sprzedawcy i platformy Qatayef ustawiają się w kolejce. Sezon na buffy znów trwa. Wszyscy korzystają! Rynek świec, kadzideł i błogosławieństw kwitnie. Skarbonki puchną! Miesiąc, dwa miesiące, trzy miesiące! Rok, dwa lata, trzy lata! Blask rzekomego (lub autentycznego!) wyglądu gaśnie. Kolory rzekomego cudu bledną. Każdy wraca na swoje miejsce. Sprawa zamienia się w wiadomość, której narracja ma na celu wzbudzenie uczuć i roszczeń, a nie zalecenie Bogu pokuty. Co zyskali? Czy skorzystali? Dlaczego skorzystali? nauczyłeś się? Nie nauczyli się? Zbliżyli się do siebie? Czy są dalej? Przyzwyczajony do cudów? Bardziej kochać Chrystusa? Oni się zgubili? Czy zbłądzili? Pojawiają się wszystkie te pytania! Pozostaje jednak podstawowe pytanie: jakie miejsce zajmują objawienia i cuda w doświadczeniu Kościoła? To właśnie powinno brzmieć pytanie! Jakie ogólne stanowisko można wyprowadzić z nauczania Ojców Świętych? Jak powinniśmy byli postępować?
من حيث المبدأ الظهورات والعجائب حدثت ويمكن أن تحدث، ولكن ليس كل ما يحدث ظهوراً أو عجيبة. هذا يفترض به أن يكون بديهية. ربما ليس لدى كل الناس. الوهم له دور والتضليل الشيطاني له دور. الظهورات والعجائب ربما أتت بالقلّة من الناس إلى الإيمان. لكن، بالنسبة للكثيرين، ولا إن قام واحد من بين الأموات يؤمنون. الموضوع موضوع ما إذا كانوا مستعدّين لأن يسمعوا كلمة الله أم لا، ما إذا كانوا يحبّون الحقّ أم لا. مَن له مِثْل هذا الاستعداد، هذا تأتيه الكلمة، بعجيبة ومن دون عجيبة. استعداده، متى استقرّت كلمة الله في قلبه، يتحوّل إلى عجيبة. كل عمل الله عجيبة في كل حال! المهم أن يقترن بقبولنا نحن. “تكلّم يا ربّ فإنّ عبدك يسمع”. “ليكن لي بحسب قولك”. “إلى مَن نذهب، كلام الحياة الأبدية عندك”. “أؤمن يا ربّ فأعن عدم إيماني”. الظهورات والعجائب قد تدعم استعدادنا الطيِّب لأن نؤمن عملياً، في بعض الحالات، لا سيما القصوى: حالات المرض أو الشكّ الكبير أو الضعف الشديد. ثمّ الظهورات والعجائب قد لا تكون، أحياناً، للجماعة بل للفرد. يرسل الله تعزية لفلان أو لفلان. هذه لا تكون بالضرورة برسم الإعلان ولا برسم الإعلام. تحويل أصحاب الظهورات والعجائب إلى نجوم تلفزيونيّة يعرّضهم، روحياً، لأقسى الأخطار. قد تبدأ الظاهرة إلهية ثمّ تتحوّل إلى مفسدة إنسانية وتصير مِضغة شيطانية. هذه ليست أموراً للهو والإرتجال! يُنقل من رسائل القدّيس برصنوفيوس الغزّاوي أنّ واحداً شُفي من علّة صعبة أصابته بعدما صلّى القدّيس من أجله. ولم يمضِ عليه وقت قصير حتى عادت العلّة فأصابته على أقسى مما كانت. فلما بعث إلى القدّيس يستفسر أجابه رجل الله: جرى لك ما جرى لأنّك ثرثار! الربّ يسوع قال للمجنون الذي شفاه (مر 5) أن يذهب إلى بيته وإلى أهله ويخبرهم بكم صنع الربّ به ورحمه. لكنّه في غير مناسبة شفى الأصم الأعقد وأوصاه ومَن معه أن لا يقولوا لأحد (مر 7). الخروج عن قصد الله يعرِّض الناس لأخطار جسيمة.
Zatem na ogół nie postępujemy dzięki widzeniu, ale wierze. Dlatego nie powinniśmy oczekiwać ani mieć nadziei, że zobaczymy zabytki i cuda. Jeśli Pan chce nam to dać, to jego sprawa. On dokładnie wie, kiedy i jak należy to zrobić, aby to, czego pragnie dla naszego dobra, nie zamieniło się w zło i dla nas zgorszenie. Prawdą jest, że osoba, której dusza pragnie wizji, widoków i cudów, łatwo ulega zmyłce. Bóg w takiej sytuacji nie daje nam tego, czego pragniemy, bo nie byłoby to dla nas korzystne, ale byłoby szkodliwe. Herod Antypas chciał zobaczyć Jezusa i zobaczyć dokonany przez niego cud. Czy mistrz dał mu to, czego chciał? Choć pytał Pana Jezusa wiele słów, on mu na nic nie odpowiedział. To sprawiło, że pogardził Panem i naśmiewał się z Niego (patrz Łk 23). Bóg wie, co jest w sercach. Daj lub nie dawaj w zależności od tego, co jest w środku!
Niebezpieczeństwo cudów i objawień polega na tym, że nikt nie ma prawa ich osądzać na podstawie tego, co wydaje się mieć miejsce. Po pierwsze, jeśli pochodzi od Ducha Bożego, to orzeczenie w tej sprawie leży w Duchu niewidzialnym, a nie w materii pozornej. Tylko ten, kto ma Ducha Bożego, osądza tę sprawę. Jeśli dana osoba ma Ducha Bożego, to nie przejmuje się cudami i objawieniami. Jeżeli nie ma Ducha Bożego, to powinien zapytać, kto ma Ducha, gdyż Duch panuje nad wszystkim i nie jest przez nikogo osądzany. Jeśli jednak cud lub pojawienie się nie pochodzi od Ducha Bożego, to jest albo wynikiem ludzkich złudzeń, albo pochodzi od szatana. Jak od diabła? Od szatana, ponieważ szatan jest w stanie powodować cuda i objawienia, ale tylko pozornie. Oznacza to, że na przykład może się wydawać, że Szatan wskrzesza zmarłą osobę. Tak się ukazuje ludziom, lecz zmarły nie zmartwychwstał. Szatan jest ekspertem w oszustwie podobnym do dzisiejszego oszustwa filmowego. Dlatego nie oceniamy kwestii cudów i wizji na podstawie tego, co z nich wynika, ponieważ jest to domena szatańskiej iluzji i oszustwa w pełnym tego słowa znaczeniu. Wtedy szatan, jak wiemy, w dalszym zwiedzeniu może ukazać się w świetlistej postaci, jako anioł światłości. Może objawiać się pod postacią jednego ze świętych, Matki Bożej lub samego Pana Jezusa. Może używać wersetów biblijnych. Ale tylko w formie, reprezentacji. Szatan ma wyrafinowane metody zwodzenia. Może wydawać się, że przepowiada, ale nie zna przyszłości. Wie, co mogło się wydarzyć. Jego zaletą jest to, że porusza się niezwykle szybko. Może tu za chwilę przekazać wiadomość o tym, co się tam wydarzyło. Wygląda więc na to, że prognozuje. Zajmuje się wyłącznie domysłami i domysłami, które mogą być prawdziwe lub nie. Eksperci o tym wiedzą! Dziś, ponieważ dzięki nowoczesnym środkom komunikacji wiemy, że w ciągu kwadransa, zwłaszcza dzięki satelitom, możemy dowiedzieć się o tym, co dzieje się w każdym zakątku Ziemi, wiemy, że prędkość jest działaniem automatycznym. a nie przewidywanie tego, co nieznane. Podobnie szatan może powiedzieć nam prawdę raz, dwa lub trzy razy. Nie dzieje się tak dlatego, że chce nas doprowadzić do prawdy, ale dlatego, że chce, żebyśmy Mu uwierzyli. A kiedy zdobędzie nasze zaufanie, wtedy zwodzi nas na manowce. Szatan jest kłamcą i ojcem kłamstwa, nawet jeśli czasami mówi prawdę. Uczciwość nie oznacza prawdy. Jego uczciwość stawia czoła kłamstwom i oszustwom.
لكل هذه الأسباب كان آباؤنا حذرين، لا بل شديدي الحذر. بالنسبة إليهم كان خيراً لهم أن يرفضوا حتى الظهورات الحقّانية التي هي من الله، حرصاً على عدم الوقوع في شيء من أحابيل الشيطان، من أن يصدّقوا كل ظهور يأتي عليهم. إلى هذا الحدّ كانوا حريصين. القدّيس ديادوخوس الفوتيكي كان يعتبر أنّ مَن يمتنع عن قبول حتى الظهورات الإلهية الأصيلة، من باب الحرص، ليس فقط لا يثير غضب الله عليه بل يلقى موقفُه لدى ربّه استحساناً. آخرون كانوا، حتى إذا منّ عليهم ربّهم بموهبة صنع العجائب، يمتنعون عن تعاطيها تواضعاً معتبِرين أنفسَهم غير مستحقّين للمواهب الإلهية. لذلك، مثلُ هؤلاء كانت تأتي العجائب على أيديهم عفواً، عن غير قصد منهم أو لبساطتهم المتناهية. في كل حال كانوا يهربون من الأضواء. عينهم، بإزاء ربّهم، كانت على نواقصهم. لم يكن أحد منهم ليستغلّ كونه ذا دالة عند الله. شيمتهم كانت، ولا زالت، ما عبّر عنه الرسول المصطفى بولس في شأن الربّ يسوع، في علاقته مع الله الآب: “فليكن فيكم هذا الفكر الذي في المسيح يسوع أيضاً، الذي إذ كان في صورة الله لم يحسب خِلسة أن يكون معادلاً لله، بل أخلى نفسه آخذاً صورة عبد صائراً في شبه الناس. وإذ وُجد في الهيئة كإنسان وضع نفسه وأطاع حتى الموت موت الصليب. لذلك رفعه الله أيضاً وأعطاه اسماً فوق كل اسم” (في 2: 5 – 9). بعض آبائنا قال ويقول بوضوح وصراحة: لكي تأمنوا العاقبة لا تطلبوا الظهورات ولا تصدّقوها، أيّاً تكن. لا تهتمّوا لا بالأحلام ولا بالتنبؤات. الحقّ أنّ هذه أرض محفوفة بالألغام. ما يوجّه إليه آباؤنا الأنظار هو العجيبة الروحية. إذا كان أحد ضالاً فتاب هذا يكون قد ضاع ثمّ وُجد. إذا كان أحدٌ بلا إحساس، من جهة خطيئته، ثمّ أحسّ بها بعمق وصارت أمامه في كل حين هذا يكون كمَن كان ميتاً فعاش. إذا كان أحد بخيلاً ثمّ صار سخياً، مبدِّداً على المساكين، هذا تكون يده قد شُفيت بعد شلل. إذا سلك أحد في الوقيعة بين الناس ثمّ صار صانع سلام، هذا تكون رِجله قد برئت بعد يباس. مَن أحبّ الفقير، بعد إعراض، أهم ممَن يقيم الموتى ويشفي المرضى لأنّه كان ضالاً فوُجد وكان ميتاً فعاش. هذا يقوم إلى حياة أبدية لا فقط إلى حياة دهرية.
تبقى نقطة أخيرة، إذا منّ عليك الربّ الإله بتعزية، ظهوراً أو عجيبة أو ما أشبه، فإنّه، في العادة، يعطيك شعوراً بنخس القلب وعدم الاستحقاق وسكوناً في القلب. هذه التزمها ولا تضيِّعها. تسلَّح، في مثل هذه الحالة، بسلاح صلاة يسوع: “أيّها الربّ يسوع المسيح، يا ابن الله، ارحمني أنا الخاطئ”. إذا ظهر لك كائن ما لا تصدّقه قبل أن تسأله أن يرسم على نفسه إشارة الصليب أو أن يقول صلاة يسوع أو أن يردِّد: “المجد للآب والابن والروح القدس”. فإذا كان شيطاناً فإنّه لا يستطيع أن يفعل شيئاً من هذا، بل يهرب ويتبدَّد. في كل حال عد إلى أحد الآباء المختبَرين، وأقول المختبَرين المعروفين، واعرض عليه مسألتك. اسمع ما يقوله لك والتزمه كاملاً دون نقصان. قد يكون هذا أسقفاً، وقد يكون كاهناً، وقد يكون راهباً وقد يكون رجلاً من عامة الناس. لا تتصرّف، على سجيّتك، وكأنّك تعرف. ليس غير الخبير ينجو من فخاخ العدو. اهدأ! لا تعرِّض نفسك للخطر! لا تكن فضولياً! لا تتسرَّع! واعلم أنّه إن توفّرت فيك النيّة الصالحة سلمتَ بنعمة الله. وإن كان فيك زغل فإنّك ساقط سلفاً مهما حسبت نفسك ذكياً وحكيماً. نقّ نيّتك واسلك بأمانة في الوصايا يوماً فيوماً. كن مطيعاً لأحكام الكنيسة. لا تستهن بخبرتها. والله، إذ ذاك، يحفظك حفظاً جيّداً. كن بسلام واسلم.
Archimandryta Tomasz (Bitar)
O biuletynie Kropki na literach
9 kwietnia 2006