Po studiach w Belgradzie i Szwajcarii wstąpił do klasztoru, w 1909 roku przyjął święcenia kapłańskie i został profesorem Instytutu Teologicznego. Podczas I wojny światowej został wysłany do Wielkiej Brytanii i Ameryki z misją obrony sprawy serbskiej. Kiedy w 1919 roku wrócił do kraju, został wybrany biskupem diecezji Zica, następnie został przeniesiony do Orchid, a następnie do Vitoli.
تكثّف نشاطه بين الحربين فصار يعلّم ويعظ ويكتب دون انقطاع. وكان يدعم حركة واسعة من العلمانيين الملتزمين في الكنيسة اسمها “الجماعة المسيحية الأرثوذكسية الشعبية”. كان يقصد الجبل المقدّس دوريًا، وتعرّف هناك على الأب سلوان (انطونوف) الذي أعلنت قداسته سنة 1988، وصارا صديقين. سجنه النازيون أثناء الحرب العالمية الثانية، ثم نقلوه إلي مخيّم داشو في ألمانيا مع البطريرك الصربي غفريل. لما صارت يوغسلافيا بلدًا شيوعيا بعد الحرب، هاجر المطران نقولا إلى الولايات المتحدة حيث صار يعلّم اللاهوت في معهد القديس فلاديمير في نيويورك وفي اكليريكية القديس تيخون في بنسلفانيا.
رقد تاركاً مؤلفات عديدة باللغة الصربية في الروحانية والدفاع عن الكنيسة وسير القديسين، وكتابا للتعليم المسيحي عنوانه “إيمان القديسين”. تُرجمت بعض كتبه الى لغات أوربية عديدة. وهذه هي قائمة كتاباته بحسب موقع أرثوذكس ويكي
-
Książki
-
Poza grzechem i śmiercią (1914)
-
Duchowe odrodzenie Europy (1917)
-
Przemówienia na temat uniwersalnego człowieka (1920)
-
Myśli o dobru i złu (1923)
-
Homilie, tomy I i II (1925)
-
Prolog z Ochrydy (1926)
-
Wiara ludzi wykształconych (1928)
-
Wojna i Biblia (1931)
-
Symbole i znaki (1932)
-
“Immanuel” (1937)
-
Religia Njegosa
-
Przemówienia pod Górą
-
Wiara świętych (1949) (katechizm prawosławny w języku angielskim)
-
Cassiana – the Science on Love (1952)
-
Jedyna miłość ludzkości (1958)
-
Pierwsze prawo bogów i rajska piramida (1959)
-
The Life of St. Sava. St. Vladimir’s Seminary Press, 1989. ISBN 0881410659
-
-
Artykuły
نشرت له مجلة “النور” في عددها عام 2003 صلاة من اجل الأعداء، وهذا هو نصّها:
Modlitwa Świętego Mikołaja Serbskiego za wrogów:
Błogosław, Panie, moich wrogów i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
Wrogowie sprawili, że objąłem Cię bardziej niż moi przyjaciele.
Moi przyjaciele przywiązali mnie do ziemi, podczas gdy moi wrogowie usunęli mnie z ziemi i rozproszyli wszystkie moje ziemskie ambicje.
Moi wrogowie odsunęli mnie od ziemskiej rzeczywistości i uczynili ze mnie awaryjnego mieszkańca tego świata, niezwiązanego z nim.
Tak jak ścigane zwierzę znajduje bezpieczniejszą kryjówkę niż zwierzę nie ścigane, tak ja, aby uchronić się przed wrogami, znalazłem bezpieczną przystań, schroniając się w Twojej świątyni, gdzie ani przyjaciele, ani wrogowie nie mogą zagrozić mojej duszy.
Zatem, Panie, błogosław moich wrogów i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
To nie ja, ale oni wyznali światu moje grzechy.
Biczowali mnie, gdy wahałem się przed chłostą.
Torturowali mnie, ilekroć próbowałam uniknąć tortur.
Zbesztali mnie, kiedy sobie pochlebiałem.
Bili mnie, gdy przechwalałem się z niewiedzy.
Błogosław więc moich wrogów, Panie, i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
Za każdym razem, gdy przedstawiałem się jako mądry, nazywali mnie głupcem.
Za każdym razem, gdy dałem mocny przykład, śmiali się ze mnie, jakbym był krasnoludem.
Ilekroć chciałem przewodzić innym, spychali mnie na bok.
Ilekroć próbowałem się wzbogacić, powstrzymywali mnie żelazną pięścią.
Za każdym razem, gdy myślałem, że będę spać spokojnie, budzili mnie.
Za każdym razem, gdy próbowałem zbudować dom, w którym mógłbym żyć długo i spokojnie, wyrzucali mnie z niego i burzyli.
W rzeczywistości moi wrogowie uwolnili mnie od tego świata i wyciągnęli moje ręce, aby dotknąć rąbka Twojej szaty.
Zatem, Panie, błogosław moich wrogów i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
Błogosław im, Panie, i rozmnażaj się! Pomnóż ich i uczyń ich bardziej okrutnymi wobec mnie.
Aby moje bieganie do Ciebie było nieodwracalne.
Niech wszelka nadzieja w człowieku zostanie zniszczona, tak jak niszczy się pajęczyna.
Niech absolutny pokój zapanuje nad moją duszą.
Niech moje serce stanie się grobem dla moich dwóch złych braci: arogancji i gniewu.
Dlatego chowam wszystkie moje skarby w niebiosach.
I kwalifikuję się do uwolnienia na zawsze od iluzji siebie, która schwytała mnie w śmiercionośną sieć tego zwodniczego życia.
Wrogowie nauczyli mnie tego, czego uczy się z trudem, że człowiek nie ma na tym świecie wroga poza sobą samym
A człowiek nienawidzi swoich wrogów, gdy nie wie, że nie są oni wrogami, ale raczej okrutnymi i bezdusznymi przyjaciółmi!
Rzeczywiście, trudno mi powiedzieć, kto pomógł mi bardziej niż inni, a kto skrzywdził bardziej niż inni: wrogowie czy przyjaciele.
Błogosław więc moich wrogów, Panie, i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
Kościół wspomina go 18 marca.