Sobór Biskupów Serbii, który odbył się w Belgradzie w maju 2002 r., ogłosił „jednym głosem i jednym sercem” Jego Świątobliwości Biskupa Nikołaja (Velimirovic) w celu upamiętnienia dnia jego śmierci 18 marca i 2 kwietnia w rocznicę przeniesienia jego szczątków przewieziono ze Stanów Zjednoczonych do Serbii w 1991 r. Św. Mikołaj (1880-1956) jedna z najważniejszych postaci Kościoła serbskiego XX wieku, poeta, pisarz i kaznodzieja. Nazywano go serbskim Chryzostomem.
Po studiach w Belgradzie i Szwajcarii wstąpił do klasztoru, w 1909 roku przyjął święcenia kapłańskie i został profesorem Instytutu Teologicznego. Podczas I wojny światowej został wysłany do Wielkiej Brytanii i Ameryki z misją obrony sprawy serbskiej. Kiedy w 1919 roku wrócił do kraju, został wybrany biskupem diecezji Zica, następnie został przeniesiony do Orchid, a następnie do Vitoli.
W okresie międzywojennym jego działalność nasiliła się i zaczął bez przerwy nauczać, głosić kazania i pisać. Popierał szeroki ruch zaangażowanych świeckich w kościele zwany „Ludową Wspólnotą Prawosławnych Chrześcijan”. Okresowo udawał się na Świętą Górę, gdzie poznał kanonizowanego w 1988 r. ojca Silouana (Antonowa) i zaprzyjaźnili się. Naziści uwięzili go podczas II wojny światowej, a następnie przenieśli do obozu Dasho w Niemczech wraz z serbskim patriarchą Gavrilem. Kiedy Jugosławia po wojnie stała się krajem komunistycznym, biskup Mikołaj wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał teologię w seminarium św. Włodzimierza w Nowym Jorku oraz w seminarium św. Tichona w Pensylwanii.
Zmarł, pozostawiając po sobie wiele książek w języku serbskim na temat duchowości, obrony Kościoła i żywotów świętych oraz księgę wychowania chrześcijańskiego pt. „Wiara Świętych”. Niektóre z jego książek zostały przetłumaczone na wiele języków europejskich. To jest lista jego pism według strony internetowej Ortodoksyjnej Wiki
Książki
Poza grzechem i śmiercią (1914)
Duchowe odrodzenie Europy (1917)
Przemówienia na temat uniwersalnego człowieka (1920)
Myśli o dobru i złu (1923)
Homilie, tomy I i II (1925)
Prolog z Ochrydy (1926)
Wiara ludzi wykształconych (1928)
Wojna i Biblia (1931)
Symbole i znaki (1932)
„Immanuel” (1937)
Religia Njegosa
Przemówienia pod Górą
Wiara świętych (1949) (katechizm prawosławny w języku angielskim)
Cassiana – nauka o miłości (1952)
Jedyna miłość ludzkości (1958)
Pierwsze prawo bogów i rajska piramida (1959)
Życie św. Ratować. Św. Włodzimierza Seminarium Press, 1989. ISBN 0881410659
Artykuły
Magazyn Al-Nour opublikował w swoim numerze z 2003 roku modlitwę za wrogów, a oto jej tekst:
Modlitwa Świętego Mikołaja Serbskiego za wrogów:
Błogosław, Panie, moich wrogów i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
Wrogowie sprawili, że objąłem Cię bardziej niż moi przyjaciele.
Moi przyjaciele przywiązali mnie do ziemi, podczas gdy moi wrogowie usunęli mnie z ziemi i rozproszyli wszystkie moje ziemskie ambicje.
Moi wrogowie odsunęli mnie od ziemskiej rzeczywistości i uczynili ze mnie awaryjnego mieszkańca tego świata, niezwiązanego z nim.
Tak jak ścigane zwierzę znajduje bezpieczniejszą kryjówkę niż zwierzę nie ścigane, tak ja, aby uchronić się przed wrogami, znalazłem bezpieczną przystań, schroniając się w Twojej świątyni, gdzie ani przyjaciele, ani wrogowie nie mogą zagrozić mojej duszy.
Zatem, Panie, błogosław moich wrogów i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
To nie ja, ale oni wyznali światu moje grzechy.
Biczowali mnie, gdy wahałem się przed chłostą.
Torturowali mnie, ilekroć próbowałam uniknąć tortur.
Zbesztali mnie, kiedy sobie pochlebiałem.
Bili mnie, gdy przechwalałem się z niewiedzy.
Błogosław więc moich wrogów, Panie, i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
Za każdym razem, gdy przedstawiałem się jako mądry, nazywali mnie głupcem.
Za każdym razem, gdy dałem mocny przykład, śmiali się ze mnie, jakbym był krasnoludem.
Ilekroć chciałem przewodzić innym, spychali mnie na bok.
Ilekroć próbowałem się wzbogacić, powstrzymywali mnie żelazną pięścią.
Za każdym razem, gdy myślałem, że będę spać spokojnie, budzili mnie.
Za każdym razem, gdy próbowałem zbudować dom, w którym mógłbym żyć długo i spokojnie, wyrzucali mnie z niego i burzyli.
W rzeczywistości moi wrogowie uwolnili mnie od tego świata i wyciągnęli moje ręce, aby dotknąć rąbka Twojej szaty.
Zatem, Panie, błogosław moich wrogów i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
Błogosław im, Panie, i rozmnażaj się! Pomnóż ich i uczyń ich bardziej okrutnymi wobec mnie.
Aby moje bieganie do Ciebie było nieodwracalne.
Niech wszelka nadzieja w człowieku zostanie zniszczona, tak jak niszczy się pajęczyna.
Niech absolutny pokój zapanuje nad moją duszą.
Niech moje serce stanie się grobem dla moich dwóch złych braci: arogancji i gniewu.
Dlatego chowam wszystkie moje skarby w niebiosach.
I kwalifikuję się do uwolnienia na zawsze od iluzji siebie, która schwytała mnie w śmiercionośną sieć tego zwodniczego życia.
Wrogowie nauczyli mnie tego, czego uczy się z trudem, że człowiek nie ma na tym świecie wroga poza sobą samym
A człowiek nienawidzi swoich wrogów, gdy nie wie, że nie są oni wrogami, ale raczej okrutnymi i bezdusznymi przyjaciółmi!
Rzeczywiście, trudno mi powiedzieć, kto pomógł mi bardziej niż inni, a kto skrzywdził bardziej niż inni: wrogowie czy przyjaciele.
Błogosław więc moich wrogów, Panie, i nie przeklinaj ich! Więc i im pobłogosławię.
Kościół wspomina go 18 marca.
