Podczas gdy Włodzimierz Wielki niszczył posągi Peruna i bożki innych słowiańskich bogów – tysiąc lat przed dniem dzisiejszym – orędzie ewangeliczne stopniowo podbijało i okupowało ziemię rosyjską. (2)
فقد كانت العبادة الوثنية هناك هي السائدة إلا ّأن فيض النعمة الالهية المتدفق بلا إنقطاع قد تفوّق عليها مذ وزّع الروح القدس مواهبه بسخاء. فبرز للعيان رجال لامعون متوشحون بالله “أناروا الشعب الجالس في ظلمة”.
Jednym z tych ludzi był św. Teodozjusz z Kijowa, założyciel klasztoru Ławra (3) Znany jako Kyavu Ptsir Skaya, jest to klasztor jaskiniowy w Kijowie. Jego życie, pełne ducha i siły, nie było niczym innym jak ciągłym zajmowaniem każdego szczytu, który wyłaniał się na duchowym horyzoncie.
فإن أعماله البطولية في طفولته، ورحيله إلى مغاور كياف واعتزاله فيها، وإختباره الأحزان، وتمتعه بفيض من الفرح، وصراعه مع أعداء منظورين، وأعداء غير مرئيين، وسموّ تواضعه وحبّه، وإنشاءه دير اللافرا العظيم، وما أصابه من مجد بعد وفاته، كل هذا جعل منه شخصاً أبوياً في المرتبة الأولى، و “عاموداً في هيكل الله”.
Człowiek odkrywa w swojej osobie i pracy charakter inkluzywności. Dla niego życie w odosobnieniu jest spójne z jego zbiorową działalnością monastyczną, jego izolacja (jego ascetyzm) jest zgodna z jego miłością do innych, a brak skupienia na doczesnych sprawach życia – co charakteryzuje życie ascetyczne – jest zgodne z jego troską o ludzi i zaangażowaniem w sprawy społeczne.
Święty Antoni, jego duchowy ojciec, pustelnik, odsłonił przed nim tajemnicę początków życia w odosobnieniu na Atosie, Świętej Górze, odosobnienia, którego on sam doświadczył i w którym żył od dawna. Przedstawiono mu klasztor Estudios (4) Jego rygorystyczny reżim we wspólnotowym życiu monastycznym. Wielcy ojcowie palestyńskiego monastycyzmu inspirowali jego działalność charytatywną na rzecz ludzkości.
بهذه كلها قامت الإعجوبة التي دعيت بإسم “لافركيافو – بتسير سكايا”. فإن هذا الدير قد غدا بتأثير ثيوذوسيوس وإيحائه المبدع، الكرمة حاملة الحياة التي كانت تغذي أرثوذكسية الشمال بعناقيد حياة، كما أمسى مركز انطلاق إلى المراقي الروحية والنهر الذي أفاض مياه التقوى على كل براري روسيا العطشى.
وسنستعرض إلى جانب شخصية ثيوذوسيوس شخصيات أخرى عجيبة، كالبار أنطونيوس شيخ ثيوذوسيوس أحد كبار عاشقي الله، الذي كان يعزز بقداسته المتحررة من قيود المادة عمل تلميذه ويثبته سراً والبار نيكون صاحب النفس الطيبة التي تكرّست لله، وكثير غيره من ذوي الفضل من رهبان ورؤساء أديرة وأساقفة وسواهم…
Ponadto poznamy nieznane aspekty życia państwa kijowskiego oraz zwyczaje i tradycje tamtej epoki. Poznamy także twarze ludzi, wspaniałych ludzi, Vogiarów (osobistości będących członkami Rady Doradczej Księcia) i starszych przywódców w Kijowie, całego świata, dalekiego od naszego obecnego świata.
To tłumaczenie należy się zasługą prawego historyka Nestoriusza, który żył w latach 1050–1116. Zasługuje na nasze uznanie i wdzięczność, gdyż jest to nagroda za jego pracę.
Nestoriusz został wyświęcony na mnicha w wieku osiemnastu lat w klasztorze Ptsir Skaya. Mieszkał obok baru i spał z nim. Dlatego zasługuje na wiarę w to, co o nim napisano.
ولئن بدت للبعض حوادث فائقة للطبيعة على شيء من المبالغة، فإنه أحرى بأن يضعوا في إعتبارهم أن التدخلات الإلهية تكون أقوى وأشد وقعاً في عصور “ترك الناس فيها حديثاً عبادة الأوثان وكانت أذهانهم ما زالت أضعف عجزاً عن الإدراك… فلا يفهمون ما هي النعمة المعقولة.. ” ( من العظة الأولى للقديس يوحنا الذهبي الفم في عيد العنصرة) (5).
Tak więc historia życia sprawiedliwego Teodozjusza została opublikowana w księdze Ojców Ławry Kijowskiej - Ptsir Skya, napisanej w języku słowiańskim. Została opracowana w XIII wieku przez nieznanego pisarza i zawiera biografie życia świętych z Ławry oraz inne kwestie z nimi związane.
Kompilator Księgi Ojców zamieszcza komentarze, czasem krótkie lub długie, na temat tego, co napisał Nestoriusz, w celu dalszego wyjaśnienia.
Jej tłumacz na język grecki dołożył wszelkich starań, aby zachować wymowę tekstu oryginalnego.
إن الكرمة التي غرسها الله بواسطة البار ثيوذوسيوس، قد لقيت في عصرنا محناً لم يسبق أن تعرّضت لها من قبل. فإنك لا ترى هناك عيداً ولا بخوراً ولا تقدمة…
Razem z czytelnikami tej książki musimy zanosić nasze prośby do Boga, prosząc Go, aby ze swoim miłosierdziem nawiedził tę winnicę i odbudował ją swoją mocą.
أخوية “المعزّي”
W Atenach
سيدي وربي يسوع المسيح. أشكرك لأنك أهلتني أنا غير المستحق لكي أعلن وأذيع سير عبيدك القديسين والآن أجدني في حاجة إلى القيام بهذا العمل، أعني ترجمة حياة البار ثيوذوسيوس برغم تجاوزها قواي. إذ أني لا أملك من الكفائة والثقافة ما يجعلني لذلك أهلاً. غير أني ذكرت قولك يا رب “إن كان لكل إيمان مثل حبة الخردل لكنتم تقولون لهذا الجبل إنتقل من هنا إلى هناك فينتقل، ولا يكون شيء غير ممكن لكم” ( مت 17: 20 ). فسلحتّني هذه الأفكار أنا الخاطىء نسطور، بالإعتقاد بأن كل شيء يمكن إتمامه بعونك.
Zabrałem się więc za spisanie historii naszego sprawiedliwego ojca Teodozjusza, obdarzonego Bogiem, który był opatem klasztoru Najświętszej Maryi Panny w Pcersku i pierwszym archimandrytą w Rosji.
Kiedy rozpoczynałem tę pracę, zacząłem codziennie spisywać elementy tłumaczenia życia sprawiedliwego Teodozjusza i błagałem Boga o dobre potraktowanie tego tematu. Aby mnisi, którzy przyjdą później, poznali tego człowieka i w ten sposób zapewnili wsparcie w ich ascetycznej walce oraz chwalili Boga i czcili Jego sługę.
وإن لظهور عبد الله المختار أخيراً في وطننا أهمية مميّزة؛ وهنا يدخل كلام الرب مجال التطبيق “كثيرون آخرون يصيرون أولين”. فلئن كان قد ظهر متأخراً، إلا أنه في مرتبة الآباء الأولين. فهو لم يماثل أبا الرهبنة الروسية قديسنا أنطونيوس من بتسيرسك وحسب، بل إنه ليشبه أيضاً القديس المصري أنطونيوس الكبير، والقديس ثيوذوسيوس سميّه رئيس الدير الجماعي، أرشمندريت أورشليم (6).
Ojcowie ci żyli w tym samym ascetycznym duchu. Wszyscy służyli Pani, Matce Bożej i otrzymali taką samą nagrodę, jaką Bóg każdemu z nich przyznał, i zawsze będą się modlić za nas, swoje dzieci.
W księgach ojców jest powiedziane, że w ostatnim pokoleniu czasy będą złe. Mimo to Pan objawił w tych dniach wielkiego pasterza mówiących owiec, przywódcę mnichów i nauczyciela, który od najmłodszych lat wyróżniał się czystością życia, zachowaniem na poziomie aniołów i jego głęboką wiarę i oświeconą myśl. Przedstawię biografię tego człowieka z czasów jego dzieciństwa. Zatem zwróćcie uwagę na tę historię, moi bracia, a odniesiecie z niej ogromne korzyści.
تغاضوا عما تجدونه عندي من نقص، فإني قد اضطررت إلى وضع هذا الكتاب بدافع حبي العميق للبار، وخشيتي أن أسمع قول الرب: “أيها العبد الشرير الكسلان. كان ينبغي أن تضع فضتي عند الصيارفة، فعند مجيئي كنت آخذ الذي لي مع ربا” ( مت 25: 27 ).
فليس من اللائق ترك عظائم الله مستورة في الخفاء، طالما أن الرب ينصحنا: “الذي أقوله لك في الظلمة قولوه أنتم في النور، والذي تسمعونه في الأذن نادوا به على السطوح” ( مت: 10: 27).
Ta myśl również motywowała mnie do opowiedzenia tej historii. Chodzi o to, że ci, którzy ją przeczytają, będą motywowani tym, co w niej przeczytają, do uwielbienia Boga za Jego wielkość i w ten sposób zbiorą nagrodę.
***
بعد هذه المقدمة ينطلق المؤرخ المغبوط نسطور إلى سرد سيرة القديس…
Przeszkody na drodze Boga
Pobożny chrześcijański ojciec sprawiedliwego Teodozjusza mieszkał w mieście Basiliew lub Bazylkow pod Kijowem. Nie minęło osiem dni od narodzin tego błogosławionego człowieka, a zaprowadzono go do kapłana, aby nadać mu imię. Kiedy kapłan go kontemplował, swoim wnikliwością zobaczył, jaki będzie w przyszłości i wiedział, że będzie oddany Bogu po miękkości swoich paznokci, dlatego nazwał go Teodozjusz (dar Boży) i został ochrzczony, gdy miał nie więcej niż czterdzieści dni. Dziecko wzrastało zanurzone w czułości rodziców, a jednocześnie znajdowało się w cieniu łaski Bożej.
Po pewnym czasie jego rodzice zostali zmuszeni do przeprowadzki do miasta Kursk (7)na podstawie zarządzenia wydanego przez wojewodę. Zaplanował to Bóg, aby młody Teodozjusz błyszczał w nim życiem pełnym cnót. Zaczął w tym mieście wzrastać fizycznie, ale także wzrastał duchowo w mądrości i miłości do Boga. Błagał rodziców, aby pozwolili mu czytać Pismo Święte. Pozwolili mu na to. Zaznajomienie się z całą Biblią nie zajęło mu dużo czasu, a tych, którzy go znali, olśniewał mądrością, dobrym zrozumieniem i szybkością uczenia się. Codziennie odwiedzał Kościół Boży i z pełną uwagą słuchał recytacji Pisma Świętego, a także, jak to było w zwyczaju, cieszył się z kontaktów towarzyskich z rówieśnikami. Dlatego dystansował się od nich i nienawidził ich zabaw. Nie zadowoliłby się noszeniem seksownych ubrań. Dobrze czuł się w najprostszych ubraniach i je nosił.
وفي الثالث عشر من عمره حرمه الموت والده. فزاد من ذلك الحين من زهده وتقشفه. وكان يذهب وخدام بيته إلى الحقول ولم يستنكف القيام بأي عمل، بتواضع عميق. وكانت أمه توبّخه على هذا المسلك وتطلب منه أن يرتدي أجمل الثياب ويعاشر أقرانه ويلعب معهم. وكانت تقول له: “انك بهذا السلوك تجلب المهانة لنفسك ولأرومتك”.
Teodozjusz jednak nie zareagował na te słowa, a raczej bardziej pragnął być jednym z biednych. To było coś, co rozgniewało jego matkę i rozgniewało ją tak bardzo, że często biła go bez litości.
وفي هذه الأثناء كان يفكر في طريقه يجد فيها خلاصه، وقد أمسى هذا هاجسه وشغله الشاغل. وسمع ذات يوم كلام عن الأماكن المقدسة، حيث مشى الرب “بالجسد” متمماً عمل الخلاص، فاشتهى السفر إلى هناك للسجود فيها. وكان يرفع التضرع إلى الرب قائلاً يا ربي يسوع المسيح، استجب لصلاتي، وأهلني لأن أحجّ إلى أماكنك المقدسة.
Podczas gdy on nalegał na tę modlitwę przed pielgrzymami do Kurska. Gdy tylko ich zobaczył, podszedł do nich z radością, upadł przed nimi na twarz, ucałował ich ze czcią i zapytał, skąd przybyli i dokąd idą? Odpowiedzieli: Wróciliśmy z Jerozolimy, miasta świętego, i bardzo chcielibyśmy – jeśli wola Boża pozwoli – ponownie do niej pielgrzymować.
Błogosławiony błagał więc, aby go ze sobą zabrali, a gdy obiecali zaspokoić jego tęsknotę, omal nie poleciał z radości i szczęśliwy wrócił do domu.
وحان موعد سفر الحجاج، فاتصلوا به وأبلغوه، فما كان منه إلا أن قام في هدأة الليل خفية متحاشياً أن يشعر أحد بتحركه، وخرج من بيته دون أن يحمل معه شيئاً ما عدا ملابسه الضرورية ولحق بالحجاج. غير أن الله الكلي الصلاح لم يشأ له أن يبتعد عن أرض روسيا، فهي التي عيّنه لها ( من بطن أمه ) ليكون راعياً للأغنام الناطقة التي ستنخرط في السلك الملائكي.
Trzy dni później jego matka zorientowała się, że wyszedł z Al-Hajjajem, więc zaczęła go gonić. Zaczęła monitorować tych, którzy zabrali jej najmłodszego syna i śledzić ich kroki. Wkrótce dogoniła ich po przejściu długiej i trudnej drogi i wyrwała im świętego. Ogarnął ją intensywny gniew i zwierzęca obsesja i ledwie dosięgła syna, chwyciła go za włosy, mocno pociągnęła, rzuciła na ziemię i zaczęła kopać nogami. Następnie brutalnie udzieliła Al-Hajjajowi reprymendy i po związaniu go wróciła z synem. Ciągnęła go przed siebie jak przestępcę. Jej gniew był tak silny, że nie wahała się bić go w domu, dopóki nie znudziło jej się bicie.
Następnie zaciągnęła go do jednego z pokojów i zamknęła za nim drzwi, gdy był związany. Ten błogosławiony, cichy młodzieniec przyjął wszystko z radością i modlił się, dziękując Bogu.
Po dwóch dniach uwolniła go z kajdan i dała mu jeść. Ale jej gniew nie osłabł. Nogi miał związane ciężkim żelaznym łańcuchem i stale go obserwowano, aby już więcej z niego nie uciekł.
Więzień spędzał w ten sposób wiele dni. W końcu zlitowała się nad jego stanem i gorąco błagała, aby już więcej od niej nie uciekał. Kochała go bardziej niż miłość do jego braci. Nie była w stanie go opuścić.
Jeśli chodzi o niego, obiecał jej, że nie będzie się od niej oddalał, jeśli będzie to korzystne. Zdjęła żelazo otaczające jego nogi i pozwoliła mu na swobodę ruchu.
Błogosławiony Teodozjusz powrócił ponownie do swojego poprzedniego sportu. Codziennie chodził do świątyni Bożej. Jednak głęboko zasmuciła go niemożność wielokrotnego odprawiania nabożeństwa Mszy św. z powodu ciągłego braku ofiary chlebowej (sakramentu). Dlatego swoim pokornym umysłem, którym się wyróżniał, wpadł na pomysł, który zrealizował, a mianowicie, że kupił pszenicę, zmielił ją, ugniatał i złożył z niej ofiarę, którą upiekł i ofiarował do kościoła. Sprzedawał trochę z tego, żeby zaoszczędzić trochę pieniędzy, za które mógł kupić pszenicę i złożyć za nią ofiary. Resztę pieniędzy rozdał biednym.
Taki czyn podobał się Bogu, ponieważ zaopatrywał Kościół w czyste ofiary składane rękami tego czystego młodzieńca.
W ten sposób wykonywał tę zaszczytną pracę przez ponad dwa lata. W tym szczególnym okresie jednoroczne dzieci spotykały się z obelgami, obelgami, wyśmiewaniem i wrogością. Błogosławiony znosił to wszystko z radością i milczeniem.
Jednak wróg dobroci nie uspokoił się, ponieważ zobaczył, że został pokonany, pokonany przez pokorę tego chwalebnego młodzieńca. Próbował więc odciągnąć go od pracy miłej Bogu, wzmacniając przeciwko niemu jego matkę, aby swoim krzykiem zniechęciła go do kontynuowania tej pracy. Jeśli nie mogła znieść widoku syna zaangażowanego w to upokarzające – jej zdaniem – zadanie, które zajmowało jego czas, mówiła do niego z miłością:
– أتوسل إليك يا ولدي أن تتوقف عن هذا العمل. لأنك به تجلب العار لجيلك. أمّا أنا فما عدت لأقوى على تحمّل الإهانات من الجميع. وإن هذه الأفعال غير لائقة بولد مثلك.
Błogosławiony Teodozjusz pokornie odpowiedział swojej matce, mówiąc:
– ألتمس منك، يا أمي، أن تستمعي لي. إن اللاب إلهنا يسوع المسيح أراد أن يصير فقيراً ووضيعاً، فأعطانا بذلك مثالاً نحتذيه فنصير متواضعين لأجله. وقد تلقى الشتائم، وتقبل الإهانات واللطمات وتحمّل كل شيء لأجل خلاصنا. فكم بالحري يجب علينا الآن أن نتحمل نحن أيضاً من أجله؟
واسمعي ما أقوله، بشأن عملي الذي أقوم به: إن ربنا يسوع المسيح أخذ بيديه، في العشاء السرّي، الخبز وباركه، ووزّعه على التلاميذ قائلاً: “خذوا كلوا هذا هو جسدي الذي يكسر من أجلكم لغفران الخطايا”. فبما أن الرب قد أسمى ذلك الخبز جسده، أفليس من الواجب عليّ أن أفرح أنا أيضا إذ صرت مستحقاً أن أصنع الخبز الذي يتحوّل في سرّ الافخارستيا الإلهية إلى جسد المسيح؟
سمعت أمه هذه الكلمات فأعجبتها كلمة ولدها، فتركته. غير أن العدوّ ( الشيطان ) لم يدع هذه الأم. فكان يقودها الى مشاكسته، بسبب هذا العمل “الوضيع”.
Od tego czasu minął rok. Któregoś dnia zobaczyła syna, którego twarz i ubranie były poplamione dymem z pieca, wzruszyła się i rozzłościła, zrobiło jej się go żal. Potem znowu zaczęła go karcić, czasem spokojnie, a czasem łącząc z nim swoją naganę z groźbami. Uderzyła go również kijem, aby temu zapobiec. Młody mężczyzna był bardzo zaniepokojony traktowaniem matki. Nie wiedział, co ma robić, ale wkrótce postanowił uciec. Potajemnie wymknął się z domu i pewnej ciemnej nocy uciekł do innego miasta niedaleko Kurska, gdzie zatrzymał się u znajomego księdza. Tam podjął swoją zwykłą pracę.
Matka szukała go po całym mieście, lecz nie znalazła i ogarnął ją głęboki smutek. Po pewnym czasie dowiedziała się, gdzie on jest, więc pobiegła do niego, bardzo zła. Gdy znalazła go w domu księdza, pobiła go, gwałtownie pociągnęła i zabrała z powrotem. Ostrzegła go, mówiąc:
Od tej chwili nigdy mnie nie opuścisz. Jeśli ponownie spróbujesz uciec, przywrócę cię na twój kurs w łańcuchach.
Ten pobożny młodzieniec wznowił codzienne chodzenie do kościoła, nie przestając się modlić. Zdobył miłość władcy Kurska dzięki pokorze i posłuszeństwu, jakie okazywał wszystkim. Odnotowano jego pokorę, lojalność wobec Kościoła i przywiązanie do niego. Docenił go tak bardzo, że poprosił go, aby odwiedził jego własny kościół i dał mu piękną szatę, aby mógł go nosić, gdy przyjdzie do kościoła.
Błogosławiony człowiek nosił tę szatę przez kilka dni i poczuł, że jest to dla niego ciężar, więc oddał ją ubogim i w swoim skromnym ubraniu pojawił się w kościele.
Gdy władca zobaczył go w tym stanie, podarował mu szatę nową, lepszą od poprzedniej, i poprosił, aby ją założył. Błogosławiony jednak wrócił i ofiarował je także biednym. Władca powrócił do dawania mu innych ubrań i innych ubrań. Jeśli chodzi o niego, nie wahał się rozdawać go biednym. Takie zachowanie wzmagało przywiązanie władcy do niego, jego miłość do niego i podziw dla jego głębokiej pokory.
Do jego wyczynów - poza tymi, o których wspomniałem - należało to, że udał się do kowala i zlecił mu wykonanie żelaznego pasa. Kiedy kowal ukończył swoją pracę, wziął go i nosił na ciele i nigdy go nie zdejmował. Pas był niezwykle ciasny na jego ciele i sprawiał mu potworny ból, który sprawiedliwy znosił z cierpliwością i wytrwałością, jakby nic złego mu się nie stało.
W jedno ze świąt władca wydał w swoim pałacu bankiet, na który zaprosił dostojników miasta. Teodozjusz musiał udać się do pałacu, aby odprawić nabożeństwo. Więc jego matka zmusiła go do założenia ładnego garnituru. Kiedy zaczął go nosić, nie był w stanie ukryć się przed matką ani uniknąć jej przenikliwych spojrzeń, które go obserwowały. Zobaczyła plamy krwi na jego wewnętrznej kurtce. Podeszła do niego, żeby to zbadać, i prawie nie zauważyła, że rozlew krwi nastąpił jedynie od nacisku żelaznego pasa, dopóki nie rozpalił się w niej ogień zła i gniewu. Atakowałem go jak szalony. Zaczęła go bić, rozdarła mu wewnętrzną kurtkę i zdjęła pasek.
A co do niego, spokojnie się ubrał, jak gdyby nic mu się nie stało. Poszedł spokojnie, udając się do pałacu, aby odprawić nabożeństwo.
سمع البار ثيوذوسيوس الرب ذات يوم يقول في الإنجيل: “إن من أحب أباً أو أمّا أكثر منّي فلا يستحقني” (متى 10: 37) … “إنّ أمي وإخوتي هؤلاء هم الذين يسمعون كلمة الله ويعملون بها…” (لو 21:8).
وسمع أيضاً أقوالاً أخرى: “تعالوا إليّ يا جميع المتعبين والثقيلي الأحمال وأنا أريحكم… إحملوا نيري عليكم وتعلّموا منّي، لأني وديع ومتواضع القلب فتجدوا راحة لأنفسكم” (متى 28:11-29). فأشعلت هذه الكلمات قلب ثيوذوسيوس، هذا القلب الذي أناره الرب، وفيما هو يلتهب بالعشق الإلهي أخذ يفكر يوماً في إيجاد وسيلة تمكنّه من الفرار خلسة بعيداً عن أمّه لكي ينخرط في سلك الرهبنة ويرتدي الإسكيم الرهباني المقدس (8). وغابت أمه عن البيت بتدبير إلهي لبضعة أيام في القرية. فقدم الشاب صلاته إلى الله وقلبه مفعم بالفرح ثم غادر المنزل سراً ولم يحمل معه شيئاً سوى ملابسه التي كان يرتديها، وقليلاً من الخبز “درءاً لوهن الجسد”، وتوجه صوب كياف، لأنه سبق له أن سمع عن الرهبان العائشين هناك.
Nie znał drogi, więc błagał Boga, aby posłał mu kogoś, kto będzie mu towarzyszył i poprowadził do celu. I Bóg mu odpowiedział. Za zgodą Boga Wszechmogącego pojawiła się przed nim grupa kupców, wiozących swoje towary na wozach, i zmierzali tą samą drogą do Kyaf. Kiedy błogosławiony znał swój cel. Dusza jego radowała się, a chwała Boża spełniła pragnienie jego serca i szedł za nimi z daleka, tak aby tego nie zauważyli. Jeśli zatrzymywali się w drodze, aby przenocować i odpocząć od trudów podróży, on także zatrzymywał się blisko nich, aby nie zniknęli mu z oczu. Odpoczywał i nie miał na kim polegać oprócz Boga, który się nim opiekował.
ودامت المسيرة ثلاثة أسابيع بين كورسك وكياف العاصمة. وما إن وصل إليها حتى أقبل على زيارة أديرتها ولم يكن آنئذ قد تمّ تنظيمها تنظيماً حسناً … وأعرب عن شديد رغبته في أن يصير راهباً. وكان يتوسل إلى الرهبان لي يقبلوه. أمّا هم فلم يبدوا ميلاً إلى قبوله بينهم إذ رأواه فتى صغيراً مهلهل الثياب وينم مظهره على البؤس والشقاء.
ولكن الله أراد أن يذهب إلى ذلك المكان الذي كان قد أعدّ له (من بطن أمّه). وهو الأمر الذي تمّ في ما بعد …
W tym czasie święty Antoni usłyszał pustelnika i surowe wyrzeczenia, jakie praktykował w jaskiniach. Jego duch się uradował i natychmiast tam wyruszył. Gdy tylko jego wzrok padł na prawego szejka, pokłonił się przed nim, oddał mu pokłon i ze łzami błagał, prosząc, aby przyjął go jako mnicha. Święty Antoni powiedział mu:
– ألا ترى يا ولدي ما هي عليه هذه المغارة من ضيق وضغط. أمّا أنت فلن تقوى على تحمّل الإقامة في هذا المكان الضيق.
Sprawiedliwy nie wypowiedział tych słów, żeby go wystawić na próbę, ale miał proroczy wgląd w to, co Teodozjusz zrobi w przyszłości, rozbudowując to miejsce i budując słynny klasztor, w którym gromadziło się wielu mnichów. A Teodozjusz, oświecony przez Boga, odpowiedział mu błaganiem, mówiąc:
– إعلم أيها الأب الكريم أن المسيح إله جميع البشر والسابق تدبيره لأمورهم قد أرشدني إلى قدسك لكي أخلص، وإني لعلى أتم الإستعداد أن أنفذ ما تطلبه منّي.
Wtedy rzekł do niego święty Antoni: Synu mój, niech będzie błogosławione imię Boga, bo to On cię umacnia w tych wysiłkach. A oto miejsce, które jest Twoje, zostań tam.
Błogosławiony Teodozjusz upadł na kolana przed starym pustelnikiem i poprosił o błogosławieństwo, a on mu pobłogosławił. Natychmiast poprosił błogosławionego Nikona, który był księdzem, aby obciął mu włosy i ubrał go w szatę mnicha. Wystąpił więc kapłan, wziął Teodozjusza i strzygł mu włosy zgodnie z poleceniem świętych ojców (9) Jak gdyby był barankiem bez skazy i ubrał go w szatę mnicha. Miał wtedy dwadzieścia trzy lata, za panowania wszechpobożnego Jarosława Władimirowicza. (10)
Nasz prawy ojciec Teodozjusz całym sercem oddał się Bogu i swemu szejkowi Antoniemu, który był natchniony przez Boga. Uprawiał najważniejsze sporty i pokazał, że swobodnie nosi jarzmo życia monastycznego.
وكان يكرس لياليه لتمجيد الله مستغنياً عن راحة النوم. أمّا في النهار فكان يعوّد نفسه على التقشف الصارم بالإمساك والصوم والعمل اليدوي، ذاكراً على الدوام قول صاحب المزامير: “انظر إلى تواضعي وجهدي واصفح عن كل خطاياي” (مزمور 18:25) وكان يقهر نفسه ويذلها بالتواضع والصوم ويرهق بدنه بالسهر والعمل اليدوي. فحاز إعجاب البار أنطونيوس ونيكون المغبوط، لما كان يتحلىّ به من حكمة وتواضع وطاعة وشجاعة وقدرة على التحمل على الرغم من صغر سنّه، وكانا يشكران الله على ذلك.
Ból matki
Matka szukała go po całym mieście i na przedmieściach. Ale go nie znalazła. Zaczęła się więc głaskać i lamentować nad nim, jak gdyby umarł, i ogłaszała w całym kraju, że wypłaci hojną nagrodę każdemu, kto go zobaczy i powie jej o nim. Niektórzy ludzie przybyli z miasta Kiaf i powiedzieli jej, mówiąc:
– لقد شاهدناه من أربعة أعوام تقريباً في مدينتنا كياف يسأل عن أحد الأديرة لكي ينخرط في سلك الرهبنة.
Gdy tylko jego matka to usłyszała, ruszyła w stronę Kyafa, nie przejmując się wysiłkiem wynikającym z odległości. Kiedy tam dotarła, szukała go we wszystkich klasztorach. W końcu powiedzieli jej, że przebywa w jaskiniach z szejkiem (11) Antoni. Ledwie tam dotarła, zaczęła dopytywać o miejsce pobytu owej słynnej ascety i swoje słowa skierowała do ojców zakonnych, mówiąc:
– قولوا للبار إني قد حضرت من مكان بعيد جداً لكي أسجد له وأتقبل بركته.
Kiedy duchowy szejk został poinformowany o jej przybyciu, wyszedł ze swojej jaskini, a ona podeszła do przodu i upadła głęboko przed nim, pochylając się do ziemi i prosząc o jego błogosławieństwo. Duchowy szejk modlił się za nią i pobłogosławił ją, a następnie przyjął ją, aby z nim porozmawiać. Rozmawiała z nim o wielu sprawach, po czym wyjawiła mu powód swego przybycia i dodała:
– على هذا أتوسل إليك يا أبتي أن تقول لي الحقيقة، هل إبني هنا لديك؟ ولدي الذي تألَّمت كثيراً من أجله دون أن أعلم إن كان لا يزال على قيد الحياة.
Ten niewinny szejk nie zdawał sobie sprawy, jaką złośliwość ukrywała, więc wyjawił jej prawdę.
– إن ولدك حيّ فلا تتضايقي ولا تتوجعي من أجله. إنه موجود هنا.
Matka powiedziała:
– هل لي أن أراه؟ بعد أن قطعت هذه المسافة الطويلة حتى أصل الى هنا. ما أوده هو أن أراه فقط ثم أعود.
Szejk odpowiedział:
– من مبادئه أن لا يرى أحداً. فإذا شئت أن تقابليه فاذهبي الآن وعودي غداً عند الفجر. أما أنا فسأخبره.
Kobieta oddała pokłon szejkowi i odeszła, mając nadzieję, że następnego dnia spotka syna. Choć szejk wszedł do jaskini i poinformował błogosławionego Teodozjusza o tym, co się wydarzyło, bardzo się zasmucił, gdy dowiedział się, że jego matka znalazła. jego.
Świt nie nastał, dopóki nie przyszła jego matka. Jednak Teodozjusz odmówił spotkania z nią, pomimo nalegań swego prawego duchowego szejka, Antoniego. Powiedział do kobiety:
– لقد توسلت إلى بنكِ كثيراً لكي يأتي ويقابلك فرفض… إنتفضت المرأة لدى سماعها هذا الكلام – وهي التي كانت حتى تلك اللحظة ذليلة – فهاجت وخرجت عن رصانتها وطار صوابها وصرخت بصوت مليء بالغضب:
– أوه ! أأسأل أنا هذا الشيخ بالذات؟ وهو الذي أخذ ولدي وأخفاه في الكهف، ولا يريني إياه؟
هيّا أرني ولدي. فإني أموت، وما عدت لأطيق تحمل شيء آخر ما لم أره. فإمّا أن تحضر لي ولدي أو أنتحر هنا على مدخل الكهف…
Sprawiedliwy duchowy szejk zdenerwował się i pospieszył do Teodozjusza, aby ponownie go błagać.
Teodozjusz nie chciał zasmucać swojego szejka, więc posłuchał go i posłusznie opuścił jaskinię.
Gdy tylko matka zobaczyła go wychudzonego i bladego na skutek surowej wyrzeczeń, długo padała mu na szyję, rojąc hojne łzy.
Potem stopniowo wracała do zmysłów, powstrzymywała łzy i błagała go żarliwie i nagląco, mówiąc:
– عد يا ولدي إلى بيتك، فإن ما تفعله هنا لأجل نفسك تقدر على تحقيقه في البيت أيضاً. تعال لكي تكون معي، وتدفن جسدي بيديك يوم يحين الحين وأرحل عن هذه الدنيا. وبعدها تعود إلى هذا الكهف. لأني يا ولدي لا أقوى على العيش بدون رؤية وجهك.
فـأجابها ابنها المغبوط قائلاً: حسناً” يا أمي إن شئت رؤيتي فابقي هنا في كياف. انخرطي في سلك الرهبنة وصيري راهبة في دير للنساء” لكي تتمكني من مقابلتي بين الحين والآخر وتضمني خلاصك. فإن لم تعملي بقولي هذا”أؤكد لك أنك لن تريني مرة أخرى.
وتوالت زياراتها لابنها عدة أيام” كان خلالها ينصحها ويحاول إقناعها.
Jeśli chodzi o nią, nie chciała słyszeć nic o klasztorze.
وكان إذا تركته وابتعدت دخل الكهف وإستغرق بكليته في الصلاة والتضرع الحار. وكان يتوسّل إلى الله بخشوع ولجاجة طالباً إليه أن يحوّل قلب أمه” لكي تقبل نصائحه الخلاصة.
وقد استجاب الله لتوسلات عبده وفقا لقول النبي: “الرب قريب لكل الذين يدعونه. الذين يدعونه بالحق” (مزمور18:145). فتمّ له ما تمنى. ولم يمض قليل من الوقت حتى بدأت أمه تغيّر موقفها وقد بادرته معلنة له عزمها وقالت له:
– أجل ياولدي. لقد عزمت على تحقيق ما طلبته مني. فلن أعود إلى البيت. وبما أن الله هكذا ارتضى فإني سأقيم في دير للنساء أعيش فيه كراهبة في ما تبقى لي من عمر. ولقد أقنعتني كلماتك فأدركت جيداً أن هذا العالم وقتيّ.
To oświadczenie uradowało duszę jej błogosławionego syna, więc pospieszył do swojego duchowego szejka Antoniego, aby przekazać mu dobrą nowinę o determinacji matki, aby wstąpić do monastycyzmu.
فمجّد أنطونيوس البار الله على هذا التحوّل وهرول من الكهف ليقابل الأم ويوجّه لها بعض نصائحه المفيدة. وبعد ذلك ذهب إلى الأميرة لتسهل دخولها إلى دير القديس نيقولاوس للنساء. هناك جرت خدمة صلاة قصِّ شعرها وسميت راهبة” وقد عاشت بالتوبة بقية حياتها. ومدًّ الله في عمرها فعاشت طويلاً إلى أن رقدت في الرب.
Elementy biografii naszego błogosławionego ojca Teodozjusza, od jego młodości aż do chwili obecnej, pochodzą od samej jego matki. Powiedziała to mnichowi Teodozjuszowi, sklepikarzowi w klasztorze św. Teodozjusza. Błogosławiony Nestoriusz usłyszał to od Teodozjusza i zapisał w księdze – jak sam mówi – aby każdy, kto ją czyta, mógł ją zachować i z niej skorzystać.
أمّا الأخبار التالية التي تذكر بقية سيرة حياة هذا القديس” فإن الفضل في تسجيلها يعود إلى نسطور الذي دونها” إذ كان شاهد عيان لحياته.
[Zanim zakończymy tę stronę, chcielibyśmy dodać, że Cerkiew prawosławna czci Nestoriusza 27 października, jako dodatek do obszernego święta ojców klasztoru jaskiniowego w Kijowie 28 września. Aby zapoznać się z życiem baru, przeczytaj link Tutaj]
(1) Książka ta została przetłumaczona na język grecki przez profesora Germanosa Lutfiego na prośbę i pod kierunkiem Jego Ekscelencji Biskupa Eliasa, Metropolity Bejrutu i ich wasali.
(2) Włodzimierz Wielki jest księciem kijowskim i świętym Kościoła rosyjskiego. Objął rządy Kiafa w 972 r. Przyłączył się do chrześcijaństwa i zniszczył bożki pogańskich bogów, których czcił naród rosyjski. Zbudował wiele kościołów i interesował się edukacją młodych ludzi w zakresie zasad chrześcijańskich. Zmarł w 1015 r. n.e. W XIII wieku uznawany był za świętego na równi z apostołami, a dokładniej z apostołem Pawłem. Ponieważ w młodości był prześladowcą chrześcijaństwa, potem podobnie jak on stał się gorliwym wyznawcą Chrystusa (tłum.).
(3) Ławra to termin używany w IV wieku naszej ery, zwłaszcza w Palestynie, w odniesieniu do współistnienia mnichów w jednej wiosce. Klasztor Ławra oznacza grupę niezależnych od siebie, oddzielnych od siebie cel mnichów, w których mnich oddzielnie prowadzi swoje ascetyczne życie. Jednakże uczestniczy wraz z innymi mnichami w nabożeństwach i praktykowaniu sakramentów w kościele grupowym i podlega jednemu przywództwu. Klasztor Ławra różni się od klasztorów komunalnych założonych przez św. Pachomiusza, w których mnisi mieszkali w jednym budynku, jedli przy wspólnym stole, wykonywali wspólne prace i podlegali rygorystycznemu reżimowi (tłumacz).
(4) Klasztor Estudiu został założony w Konstantynopolu w 463 r. n.e. Zostało założone przez Istoteusza, jednego z wyższych urzędników Bizancjum, na jego ziemi i nosi jego imię. Zbudował obok niego kościół imienia św. Jana Chrzciciela. Gromadził mnichów, którzy nie spali i nieustannie modlili się do Boga. Klasztor ten szybko stał się jednym z najwspanialszych klasztorów. [Więcej informacji o klasztorze można znaleźć w biografii świętego Marcellos z Apamei, głowa klasztoru tych, którzy nie śpią..(الشبكة)]. وكان له أثر كبير في الدفاع عن العقيدة الأرثوذكسية، وفي تقدم العلوم اللاهوتية، والحياة الليتورجية وفن الرسم الكنسي. ولقي رهبانه إبان حرب تحطيم الأيقونات الكثير من العذاب وقد قتل بعضهم وسجن آخرون. وهدم الدير في عهد الملك قسطنطين الخامس محارب الأيقونات. ثم عاد إلى نشاطه بعد المجمع المسكوني السابع سنة 787. وتولى إدارته سنة 798 م، البار ثيوذوسيوس أحد كبار المثقفين في العهد البيزنطي وكان غيوراً على الإيمان فجمع حوله مئات الرهبان ونسخ المخطوطات التراثية. وعلّم رهبانه الفلسفة وعلوم اللاهوت وأنمى حركة الشعر والترنيم الديني والرسم الكنسي وأسس مدرسة للناشئة. وكان مركزاً للنهضة الأدبية والفنية في القرن التاسع. وعرف التاريخ العديد من كبار رهبانه القديسين، وكان له أثر كبير في الرهبنة في الكنيسة الشرقية عموماً ومنها الرهبنة الروسية. وقد تفرح رهبانه على أثر الفتح [الغزو والاحتلال] التركي للقسطنطينية سنة 1453. وحوّلت كنيسته إلى جامع… (المترجم)
(5) نقل هذه العظة إلى العربية المرحوم الأرشمندريت توما ديبو المعلوف (مجلة النعمة، مجلة البطريركية الأنطاكية الأرثوذكسية – دمشق السنة الثالثة عدد أيار 1912، ص 978-992).
(6) حاشية للمترجم: كلمة أرشمندريت معناها رئيس الصيرة (الروحية) أو رئيس الدير. يذكر أبيفانيوس في كتابه ضد الهرطقات (80، 6) أن هذا اللفظ أُطلق أولاً في بلاد ما بين النهرين لأن الصيرة (الماندرة أو المنطرة كما تستعمل اليوم في سوريا ولبنان ونحتت منها كلمة الناطور) هذه الكلمة كانت تطلق في القرن الرابع الميلادي على الدير في سوريا وأضيفت إليها كلمة (آرخي – من أرخيفوس اليونانية) فأصبحت أرخمندريت. اي رئيس المنطرة (الصيرة = الدير) ثم شاعات في الكنائس الشرقية وتبلورت فيما بعد فصار معناها الأب -الرئيس- ثم أخذ هذا الاصطلاح من القرن السادس إلى رتبة رهبانية أعلى من رتبة رئيس دير امتدت وظيفة الأرشمندريت إلى رئاسة عدة أديرة. ثم أخذت رتبة الأرشمندريت تتضاءل إلى أن اصبح من بعد القرن العاشر لقباً إكرامياً في بعض الأماكن يُعطى للاكليروس الأعزب تقديراً لخدماتها في حقل الرب.
(7) كورسك مدينة كبيرة في الجانب الجنوبي لروسيا المركزية. وهي وطن البار المشهور سيرافيم ساروف ومركز تجاري وصناعي هام. راجع “سيرافيم ساروفسكي”، منشورات النور 1982.
(8) الأسكيم كلمة منحوتة عن “سخيما” اليونانية وهي الثوب الخارجي الذي يلبسه الراهب (الجبة) وهو نوعان: 1) الإسكيم الصغير الذي يلبسه الراهب في بدء حياته الرهبانية ويعطى له مع الصليب، 2) الاسكيم الكبير وهو الثوب الذي يُعطى عادةً للكاملين من شيوخ الرهبان الذين مارسوا أنواع الرياضة النسكية (المترجم).
(9) (Przypis tłumacza) Strzyżenie: Jest to powierzchowne strzyżenie włosów na głowie w kształcie krzyża przy wejściu do duchowieństwa (obcięcie włosów anagnosta, czyli lektora w kościele), a po wejściu do kościoła strzyżenie całości włosów monastycyzm lub przyłączenie się do niego na stałe. Symbolizuje poddanie i całkowite posłuszeństwo Bogu.
وكان الوثنيون القدامة إذا ما اشتروا عبداً قص سيده شعر عبده للدلالة على تجريد الشخص العبد عن إرادته وخضوعه التام لسيده. وقد أُدخلت هذه العادة في حفلة صلاة تكريس الرهبان. فيقص فيها شعر رأس المتقدم إلى الرهبنة، للدلالة على أنه أصبح تحت تصرف تام لديره تاركاً كل علاقة له مع العالم ومتجرداً من إرادته الذاتية. ولهذا جاء في خدمة صلاة تكريس الراهب عند لبس الإسكيم الصغير والكبير دعاء لرئيس الدير يقول فيه -: “انزع عنه كل شهوة جسدية، ونهضة بهيمية، حتى أنه بقص شعر رأسه، العادم الحس، يطرح معه جميع الأفكار البهيمية ويستحق أن يتخذ نيرك الصالح، وحملك الخفيف، ويحمل الصليب، ويتبعك أيها السيد…” (انظر كتاب الأفخولوجي الكبير نقله الاسقف رافائيل هواويني عن اليونانية والسلافية. طبع في بيروت مجدداً سنة 1955 صفحة 208-209) (المترجم).
(10) Jarosław jest synem Włodzimierza Wielkiego, który w 988 roku oficjalnie wprowadził chrześcijaństwo do Rosji. Był władcą zdolnym i aktywnym (lata 1017-1054). Nazywano go Mądrym, umacniał i ugruntowywał chrześcijaństwo. Zbudowano go w Katedrze Arcybiskupiej, czyli Kościele Świętej Mądrości. Jego panowanie było okresem rozkwitu państwa kijowskiego.
(11) Zwyczajowo starszych mnichów nazywa się starszymi (Girondas). W zwyczaju monastycznym szejk jest ojcem duchowym, którego zadaniem jest kierowanie kandydatów do monastycyzmu, a oni muszą być mu całkowicie posłuszni i wyjawiać mu tajemnice swojego życia, aby on z kolei mógł ich poprowadzić drogą zbawienia (tłum.)