Wiara w Chrystusa Jezusa opiera się na zbiorze nauk, wierzeń i informacji dotyczących życia Chrystusa i wydarzeń, które z nim miały miejsce. Tradycja to z jednej strony akceptacja przez określone pokolenie danego zbioru nauk, wierzeń i informacji, co sprawia, że komunikuje się ono z poprzednimi pokoleniami, a z drugiej strony jest to sposób, w jaki ten zbiór jest przekazywany. Jednocześnie tradycja odnosi się do żywej wiary, że wierzący żyją w zmieniających się okolicznościach. Nie chodzi więc tylko o przekazywanie informacji. Spróbujemy dostrzec znaczenie tradycji w dziejach ludu Bożego od Starego Testamentu do Nowego Testamentu i epoki ojców.

Objawienie historyczne w Starym Testamencie jest jednocześnie tradycją. Dzieje się tak dlatego, że historia ludu Starego Testamentu trwała ponad tysiąc pięćset lat. Narracje tej historii zapisane w Starym Testamencie są zapisem i interpretacją wydarzeń. Pismo Święte zawiera prawdy wiary, którymi wspólnota wierzących żyła i przekazała, zanim zostały spisane. Również związek między wydarzeniami, które ugruntowały wiarę (np. wyjściem z Egiptu) a rzeczywistością, w której żył człowiek, doprowadził do powstania ciągłego ruchu interpretacji tego, co można nazwać „depozytem wiary”. Ponadto tradycja jest również zintegrowana z praktyką kultu, która przypomina założycielskie wydarzenia wiary, które mają obecny zbawczy skutek.

Badacze Biblii są zgodni co do tego, że teksty czterech Ewangelii wyrażają wiarę pierwszych grup chrześcijańskich. Jest zatem tradycją w tym znaczeniu, że tradycja zakłada wiarę przeżywaną przez Kościół, czyli wspólnotę wierzących, która w nim wzrastała i krystalizowała się w świetle przeżytego doświadczenia. Jeśli chodzi o czterech ewangelistów, jako jednostki natchnione przez Ducha Świętego i prowadzące ich w procesie kodyfikacji, wyrażają wiarę swoich grup w swoim osobistym stylu, wiarę opartą na wierze apostołów Jezusa Chrystusa sobie. Warto zauważyć, że jądro tradycji Nowego Testamentu stanowią wypowiedzi samego Chrystusa oraz relacje naocznych świadków dotyczące Jego życia, zwłaszcza Jego zmartwychwstania, które jest podstawą nowej ewangelii. Dlatego apostołowie nauczali nowo nawróconych, wyjaśniając Słowo, rytuały i modlitwy: „I trwali w nauce apostolskiej i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach” (Dz 2,42).

Początek tradycji chrześcijańskiej odnajdujemy także w listach Nowego Testamentu. Święty Paweł bardzo chciał podporządkować swoje nauczanie tym, którzy byli przed nim apostołami. Nie poprzestaje na opieraniu swego nauczania tylko na tym, co zostało mu objawione, ale także na tym, co stało się tradycją w Kościele: „I przedstawiłem im (to jest apostołom) dobrą nowinę, którą głosiłem wśród pogan i przedstawiłem to dostojnikom na prywatnym spotkaniu, w obawie, że będę szukał lub że szukałem na próżno” (Galacjan 1:2-3). Nic dziwnego, że apostoł Paweł umieszczał w swoich listach formuły wiary, hymny i wypowiedzi samego Pana, które otrzymał od chrześcijańskich grup apostolskich, z którymi się zetknął. Jednak przekonanie Apostoła o istnieniu apostolskiego przekazu podstaw wiary wiąże się także z jego przekonaniem, że wszystko w swoim Kościele czyni sam Pan Jezus. W oczach św. Pawła Chrystus jest nadal obecny i aktywny w swoim Ciele, którym jest Kościół. Ta prawda wiary obowiązuje Kościół przez cały czas. Istnieje tradycja, która sięga czasów apostołów i jest przekazywana historycznie, i istnieje rzeczywista obecność Pana, który towarzyszy Kościołowi na jego historycznej drodze.

Ojcowie nie rozróżniali Pisma Świętego od Tradycji, ale raczej je połączyli, ponieważ są to dwie drogi, poprzez które depozyt apostolski jest przekazywany w jego pełni i autentyczności. Tradycja niesie ze sobą prawdziwy sens ksiąg, które są słowem prawdy i zbawienia. Dlatego tradycja i Pismo Święte razem reprezentują wiarę Kościoła. Myśl ojców w tej kwestii można streścić w ten sposób, że Świętej Księgi nie można właściwie zrozumieć bez Kościoła, tak jak nie ma Kościoła bez Świętej Księgi. Podobnie domy modlitwy stały się charakterystycznym miejscem, w którym tradycja wydaje się żywa. Sam Chrystus przemawia i działa podczas rytuałów, o ile zawierają one Słowo Boże i stanowią rzeczywiste uczestnictwo Chrystusa i wierzących.

Św. Ireneusz, biskup Lyonu (+ 202), napisał: „Tę wiarę przekazywaną w Kościele chcemy zachować. A ta wiara, która pochodzi od Ducha Bożego, jest jak skarb w drogocennym naczyniu, które wciąż się odnawia i sprawia, że konieczne jest, aby naczynie, w którym jest przechowywana, odnawiało się w podobny sposób... Bo gdzie jest Kościół jest też Duch Boży, a gdzie Duch Boży, tam Kościół i wszelka łaska, a Duch jest prawdą”. Św. Grzegorz z Nyssy (+ 394) powiedział: „Tradycja jest czymś więcej niż gwarancją prawdziwości naszego nauczania, to prawda, która przyszła do nas jako dziedzictwo, od czasów Apostołów, poprzez sukcesję”. Ojcowie skupiają się zatem na tym, aby Kościołowi powierzona została właściwa wiara, którą otrzymał od Apostołów, a która trwa w nim dzięki działaniu Ducha Świętego.

Tradycja nie jest statyczna, ale żywa, ponieważ jest prowadzona przez Ducha Świętego. Chomiakow (+ 1860), jeden ze współczesnych teologów prawosławnych, uważał, że sami naród prawosławny niosą Ducha Świętego, co jest zasadą tradycji. Tradycja to nie tylko komunikacja, ale żywa komunikacja, którą można przeżyć jedynie we wspólnocie Kościoła. Dlatego tradycja może być jedynie dziełem Ducha Świętego, który prowadzi Kościół w pełni prawdy.

Z biuletynu parafialnego z 2003 r