Święty Cyryl urodził się w Aleksandrii około roku 378. Za jego wychowanie i edukację odpowiedzialny był jego wujek, arcybiskup Aleksandrii Teofil. Uczeni uważają, że Cyryl uczył się najpierw w szkole aleksandryjskiej założonej przez Orygenesa, a następnie w Atenach, gdzie studiował filozofię.
Po powrocie z Aten Cyryl udał się na pustynię, gdzie przez pięć lat studiował Biblię i powiedzenia Ojców. Według tradycji Cyryl uczył się pod okiem św. Serapiona Wielkiego.
Arcybiskup Teofil przywołał go z pustyni, wyświęcił na diakona, a następnie na kapłana i poprosił o pomoc w posłudze głoszenia i opieki. Zabrał go do Konstantynopola na Sobór Dębowy w roku 403, gdzie św. Jan Chryzostom został niesprawiedliwie wygnany. Cyryl miał dwadzieścia pięć lat. Cyryl podtrzymał orzeczenie tego soboru przeciwko św. Janowi aż do roku 417, kiedy to zdecydował się ponownie wymienić swoje imię na liście biskupów, których imiona wymieniane są we Mszy św.
Arcybiskup Teofil zasnął 15 października 412 roku. Zwrócono uwagę na dwie osoby: Cyryla i archidiakona Tymoteusza, których wspierały władze rządzące. Cyryl został jednak wybrany na arcybiskupa 18 października 412 roku, mając około trzydziestu pięciu lat. Starał się mocno i stanowczo kierować Kościołem.
Po mianowaniu Nestoriusza arcybiskupem Konstantynopola postulował istnienie dwóch odrębnych natur w osobie Chrystusa i uważał, że nie wolno nazywać Maryi „Matką Bożą”, gdyż zrodziła ona człowieczeństwo, w którym Słowo było Bogiem i możemy ją nazywać jedynie „Matką Chrystusa”.
Wiadomość ta dotarła do uszu Cyryla, dlatego latem 429 r. wysłał list do Nestoriusza, a w lutym 430 r. drugi list, który stał się ważnym odniesieniem teologicznym. 3 listopada 430 roku wysłał trzeci list do Nestoriusza, wyjaśniając jego koncepcję zjednoczenia dwóch natur w Chrystusie i tytuł „Matka Boża”. Następnie zakończył swoje przesłanie dwunastoma zakazami.
Cyryl w swoich pismach przylgnął do tytułu „Matki Bożej”. Dla niego tytuł ten został nadawany Maryi ze względu na zjednoczenie boskości i człowieczeństwa w Jej łonie. Nie była źródłem boskości, ale raczej urodziła płód, w którym była boskość. Wyjaśnia to słowami: „Matka rodzi tylko ciało, a Bóg daje duszę. Nie mówimy jednak, że matka urodziła tylko ciało, ale raczej człowieka... Dlatego my nazywać Maryję Matką Boga, ponieważ zrodziła Słowo Wcielone”.
W 431 r. w Efezie odbył się Sobór Ekumeniczny, na którego czele stał Cyryl, i wydał orzeczenie pozbawiające Nestoriusza godności biskupiej i uznającego go za heretyka. Sprawa jednak się nie zakończyła, gdyż delegacja Antiochii, która przybyła do Efezu po wydaniu wyroku, zwołała odrębny sobór pod przewodnictwem Jana, patriarchy Antiochii, co z kolei ekskomunikowało Cyryla. Jednak cesarz Teodozjusz II poprosił Cyryla i Jana o spotkanie w celu znalezienia rozwiązania problemu i osiągnęli rozwiązanie w roku 433. Wydali prawo wiary, z których niektóre są wymienione: „Uznajemy, że Jezus Chrystus jest jedyny Syn Boży, doskonały Bóg i doskonały człowiek. Mając rozumnego ducha i ciało, zrodzonego przed wiekami z Ojca według Bóstwa, a w ostatecznych dniach narodzonego dla nas z Dziewicy Maryi... Wyznajemy jednego Chrystusa, jednego Syna i jednego Mistrza... To zjednoczenie odbyło się bez zmieszania i zmieszania... Uznajemy, że Święta Dziewica jest Matką Boga, ponieważ Bóg jest Słowem, On przyjął od Niej ciało i stał się człowiekiem...”
Cyryl napisał kilka pism, w tym pisma doktrynalne i egzegetyczne Pisma Świętego w Starym i Nowym Testamencie. Jednym z wielkich świadków był święty Cyryl, który ze wszystkich sił i wiedzy bronił swojej wiary w Jezusa Chrystusa. Kościół nazwał go „filarem wiary, gwiazdą słusznej opinii…” Zasnął w Panu 9 czerwca 444 roku.
9 czerwca Kościół Święty wspomina jego spoczynek, a 18 stycznia jest to kompleksowe święto świętych Atanazego i Cyryla, arcybiskupów Aleksandrii.
Troparia w ósmej melodii, 9 czerwca
Pojawiłaś się, Cyrylu odzwierciedlający Boga, przewodnikiem prawej wiary i nauczycielem dobrego uwielbienia i czystości, gwiazdo zamieszkałego świata, piękności mądrych arcykapłanów, i swoją nauką oświeciłeś wszystkich, muzyku duszę, wstawiając się u Chrystusa Boga o zbawienie dusz naszych.
Qandak z czwartą melodią, 9 czerwca
Mocą Chrystusa rozwiązałeś węzły herezji, wzbogaciłeś Kościół swoimi boskimi wypowiedziami i wykorzeniłeś wszystkie chwasty Nestoriusza, błogosławiony Cyrylu, dlatego skłaniasz się w szeregach aniołów, zawsze wstawiających się u Chrystusa udziel wszystkim odpuszczenia grzechów.
Troparia w trzeciej melodii, 18 stycznia
Zabłysnąłeś czynami prawego mniemania i stłumiłeś wszelkie złe mniemania, dlatego odniosłeś zwycięstwo, odziany w triumf, a wzbogaciłeś wszystkich dobrą czcią i ozdobiłeś Kościół wielką ozdobą, znalazłeś godność. Chrystusa Boga, udzielając wszystkim przez wasze modlitwy wielkiego miłosierdzia.
Qandak z czwartą melodią, 18 stycznia
Arcykapłani dobrej wiary i dzielni wojownicy Kościoła Chrystusowego, strzeżcie wszystkich, którzy śpiewają: Ratuj, Litościwy, wszystkich, którzy czczą Cię wiarą.
